اگر بگوييم فارس شناسنامه ايران است، گزافهنگفتهايم، تاريخ بجا ماندهاز ابرمرداني جاويدان كه در پارس، مهد تمدن و از خاستگاههاي اصلي بشريت جهان ميزيسته و بر دنيا حكمراني ميكردهاند، خود نشانهاي از اين شناسنامه است.
استان فارس به عنوان مهد تمدن ايراني و اسلامي و شيراز به عنوان پايتخت فرهنگيايران زمين، شهر خلاق و شهر ادبيات جهان با برخورداري ازآثار تاريخي و يادمانهاي فرهنگي كم نظير، موقيت منحصربه فردي در ايران دارد.
برتريهاي فارس تنها به آثار و بناهاي تاريخي و تاريخش منحصر نميماند، برخوردار بودن فارس از اقليم چهارفصل درمناطق مختلف شمالي، جنوبي استان طبيعتي را در اين استان ايجاد كرده، زماني كه دوستداران وزرشهاي زمستاني درشمال ايناستان و در شهرستانهايي مانندسپيدان اسكي بازي ميكنند، در جنوب اين استان هوا گرم است و محصولات تابستاني عرضه ميشود.
همين موقعيت بكر در استان فارس از نظر طبيعي، جاذبههاي بسيار زيبا و شگرفي را در نقاط مختلف استان پيش روي قرار داده است كه همه ساله شمار زيادي گردشگر را به سوي خود جذب كرده است.
در خصوص وضعيت ميراث فرهنگي فارس ميتوان گفت وجود آثار دورههاي تاريخي قبل از اسلام از جملهدورههاي هخامنشي و ساساني در استان فارس و همچنين آثار دورههاي تاريخي بعدازاسلام بهويژهآثار تاريخي دوره زنديه و قاجاريه، امكان جذب توريستهاي داخلي و خارجي را فراهم كرده است.
وجود آرامگاه شاعران پارسي گو مانند حافظ لسانالغيب شيرازي و استاد سخن سعدي شيرازي در شيراز از ديگر يادمانهاي فرهنگي و تاريخي است كه همواره در اولويتهاي گردشگران قرار دارد.
ازجملهديگر آثار باستاني و گردشگري كهن در استان فارس،مجموعههاي تاريخي تخت جمشيد و پاسارگاد در شهرستانهاي مرودشت و پاسارگاد است كه به ترتيب در فواصل ۶۰و ۱۱۰كيلومتري شمال شيراز قرار دارند.
يادمان تاريخي و كهن تخت جمشيد كه در فهرست ميراث فرهنگي جهاني به ثبت رسيده، مجموعهاي از كاخهاي دوره هخامنشي است كه بقاياي سنگي آن اعجاب در آفرينش اين اثر تاريخي را به نمايش ميگذارد.
مجموعهتاريخيپاسارگاد و آرامگاهكوروش نيزدر شهرستان پاسارگاد در فهرست آثار تاريخي جهاني به ثبت رسيده و چشم نواز گردشگران و مسافران است.
نقشهاي تاريخي رجب ورستم نيز دركنار مجموعه تاريخي پاسارگاد، مجموعهاي كهن از تاريخ و تمدن پارسي را به نمايش گذاشته است.
در شمال تخت جمشيد، نقشهايي از اردشير بابكان و شاپور اول در كوهستان حجاري شده كه به نقش رجب معروف است از ديگر بناهاي مورد توجه و علاقه گردوشگران به شمار ميرود.
در امتداد نقش رجب و در انتهاي كوهستان حاجي آباد، آثار تاريخي مهمي از دورههاي عيلامي،هخامنشي و ساساني وجوددارد كه نقش برجستههاي مربوط به دوره ساساني در پايين كوه، آرامگاههاي شاهان هخامنشي بر بالاي كوه و بناي سنگي چهارگوش (كتيبه زردشت) در سمت راست آن از جمله اين آثار است.
كاخاردشير بابكان،عمارت باغ ايلخاني، عمارت كلاه فرنگي در باغنظر شيراز، ارگكريمخاني،كاخآينه و كاخدختر، آتشكده آذرخش و آذرجو در داراب، آتشكدهها وپرستشگاههاي مختلف ازجملهآتشكده كنارسياه و ويرانههاي آتشكده فيروزآباد، آتشكده قدمگاه در جهرم، حفرههاي آتشدان دركوهستاننقشرستم، آتشكدهكاريان، آتشكدهصميكان در شيراز و آتشكده فراشبند در فيروزآباد تنها بخشي از تاريخ پرصلابت و استوار سرزمين فارس است.
گفتن از آثار تاريخيفارس گرچه انسان را در دل تاريخ رها ميسازد و هويت او را پيش چشمش مشهود مينماياند اما زمان طولاني نيز طلب ميكند چون تاريخ اين سرزمين آنقدر بزرگ است كه بيان همه آنها در مجالي كوتاه نميگنجد.
نقش شاپور در تنگ چوگان نزديك كازرون، بازارهاي قديمي فارس از جمله بازار قيصريه در لار و بازار وكيل شيراز، حمام وكيل، مسجد وكيل، قلعه دختر فيروزآباد، قلعه استخر مرودشت، بناهاي موجود در باغهاي شيراز از جمله ارم، جهان نما، عفيف آباد و صدها اثر ديگر تاريخي از جمله ديگر نشانههاي تاريخ فارس است كه ميتوان به آن اشاره كرد.
مجموعه بافتهاي تاريخي موجود در دل شهرهايي همچون شيراز و لارستان و ساير شهرهاي فارس ازديگر نقاط مهم و برجسته تاريخ فارس است كه اكنون، بيش از هر زماني حمايت دولتمردان و تصميم گيران امر را در جهت توسعه و بهره وري هرچه بيشتر از آن نمايان ساخته است.
آبشارمارگون، درياچه پريشان، بهشت گمشده، نرگسزارهاي كازرون، جاذبههاي طبيعي جنوب فارس، پيستهاي اسكي سپيدان و دهها نقطه ديگر در استان فارس را ميتوان به عنوان نمونههاي جذاب و زيباي طبيعي فارس برشمرد كه قابليت بسيار خوبي در جذب گردشگر دارد.
فارس با همهاين مشخصات، تاريخكهن و بزرگي نيز در صنايعدستي دارد، عبوري كوتاه از گذر سراي مشير و يا ديگر نقاط بازار وكيلشيراز، چشم گردشگران را با تاريخچه فارس در صنايع دستي آشنا ميسازد.
خاتم، مبنت، فرش، گليم، جاجيم و دهها رشته ديگر در صنايع دستي از جمله فرصتها و پتانسيلهاي موجود اين بخش در فارس به شمار ميرود كه اكنون بيش از پيش نيازمند توجه است.
گرچه فارس را بدرستي بايد شناسنامهايران و هويت ايران و مهدتمدن بناميم اما اين دليلي بر آن نيست كه اين استان در اين زمينه نيازمند توجه نيست.
توسعه بخشهاي مربوط به گردشگري و ميراث فرهنگي بنا به گفته مسوولان اين سازمان و احياي بافتهاي تاريخي در كنار ايجاد زمينه بهره برداري مناسب از پتانسلهاي موجود اين بخش از جمله خواستههايي است كه مطرح ميشود.
رييس سازمان ميراث فرهنگي، صنايعدستي و گردشگري فارس گفت: استانفارس به لحاظ دارابودن حدود ۳۰درصد از بناهاي تاريخي كشور، يكهزار و ۶۰۰اثر ثبت شده و ۳۶۰فضاي گردشگري از موقعيت ممتاز و برجستهاي در كشور در اين بخش برخوردار است.
دكتر محمدرضا بذرگر درگفت وگو با خبرنگار ايرنا با اشاره به قدمت صنايع دستي در فارس در كنار ساير بخشهاي ميراث فرهنگي وگردشگري گفت: استان فارس در تمام اين بخشها دركشور سرآمداست و دربسياري از موارد حتي حائز رتبه اول است.
رييس سازمان ميراث فرهنگي فارس در ادامه به موقعيت فارس و شيراز در جذب توريست درماني، توريست دانشگاهي و توريستهايي كه براي ديدن عناصر تاريخي، طبيعي و مذهبي بهفارس ميآيند اشاره كرد و گفت: در سفر رييسجمهوري پيشنهاد تصويب ۵۰منطقه ويژهگردشگري را ارايه دادهايم كه در صورت تصويب وبا تزريق اعتبار مناسب و نيز با مشاركت بخش خصوصي ميتواند موقعيت اين بخش را متحول كند.
وي اضافهكرد: فارس داراي شهرهاي زيادياست كه بافتهاي تاريخي و ارزشمند قديمي دارد از جمله در شيراز، لارستان و ساير شهرهاي فارس كهاز موقعيتهاي تاريخي وزيارتي خوبي برخوردارند كه زمينه مناسبي نيز در جهت جذب سرمايه گذاري براي احيا، مرمت، بازسازي و نوسازي بافتهاي قديمي به شمار ميآيند.
بذرگر با بيان اينكهفارس دربخش صنايع دستي نيز موقعيت سرآمديدارد، گفت:
خاتم،منبت وفرش در كنار دهها هنرهاي صنايع دستي ديگر در استانفارس دركنار وجود استادان بنامي در اين رشتهها موقعيت خوبي را فراهم كرده كه ميتواند در رشد اقتصادي منطقه موثر باشد.
وي ايجاد نمايشگاهها، موزهها و فضاهايي مناسب براي ارتقاي وضعيت توليد صنعتگران صنايع دستي در فارس را مورد اشاره قرار داد و گفت: با حمايت از اين بخش نه تنها اشتغالزايي مناسبي ايجاد ميشود بلكه با ارايه آموزشهاي مناسب در اين زمينه ها، بهره وري بالايي را نيز دامن زد.
بذرگر با بيان اينكه اميدواريم در سفر هيات دولت به فارس پروژههاي خوبي دربخشهاي احياي آثار تاريخي، توجه به صنايع دستي و نيز مناطقگردشگري صورت گيرد،گفت: حدود ۲۶هتل در حال احداث در استان فارس وجوددارد كهاين ميزان، نزديك به ۲۵درصد از آن ظرفيتي است كه بايد ميتواند محقق شود.
وي اضافهكرد: ۷۵درصد از پتاسنلهاي ما در بخش گردشگري و جذب گردشگر در فارسخالي ماندهاست كه اين نويددهنده موقعيت بسيارمناسب ما دزبخش گردشگري است كه سرمايهگذاري مناسبي را طلب ميكند.
بذرگرگفت: دراغلب شهرستانهاي استان پتاسنلهاي ايجادهتل، متل، مهمانپذير و مرمت بناهاي تاريخي و نيز ايجاد فضاهاي گردشگري وجود دارد.
وي اضافه كرد: خوشبختانه در استان فارس توان فني، پتانسيلو اراده بسيار مناسبي براي جذب سرمايهگذاري در اين بخش وجود دارد.
بذرگر با اشاره به نقش نيروي انساني در بحث ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان گفت: البته در اين بخش نيروي انساني كم نداريم بلكه ميتوان با ارايه آموزشهاي مناسب، موقعيت برتري را نيز در اين بخش فراهم ساخت.
وي ايجاد دانشكده گردشگري را كه از چندي پيش مورد پيگيري قرار داده را در جهت تقويت نيروي انساني بخش فضاي آموزشي - پروهشي - گردشگري در فارس موثردانست وگفت:اميدواريم دراين زمينه شاهد توسعه همه جانبه بخش گردشگري، ميراث فرهنگي و صنايع دستي استان باشيم.
توسعه بخش گردشگري و ميراث فرهنگي در جهت جذب توريست در حالي در فارس مطرح ميشود كه مديريت استان فارس نيز بارها بر عزم ملي در جهت استفاده از اين موقعيت به عنوان يك پتانيسل مناسببراي افزايش درآمدهاي استان از اين بخش، تاكيد دارد.
انتظار است حال كه هماهنگيهاي درون استاني در جهت احيا و توسعه بخش گردشگري، صنايع دستي و ميراث فرهنگي استان شكل گرفته است، حمايتهاي كلان دولت كه ميهمان اين استان است و سازمان ميراث فرهنگي بيش از پيش شامل حال استان فارس شود تا چشم اندازي بسيار روشن در اين بخش را براي توسعه از اين منظر در آينده شاهد باشيم.
استان فارس با حدود هفت درصد خاك كشور تقريبا در بخش مياني ايران بين استانهاي اصفهان، بوشهر، كهگيلويه و بويراحمد، هرمزگان و كرمان واقع شده است.