نویسنده: فریدون فعالی ؛سرپرست سازمان گلستان
در دنیای امروز صنعت گردشگری یکی از مهمترین بخش هایی است که در اقتصاد هر کشور در زمینه اشتغالزایی و کسب درآمد میتواند تاثیرگذار باشد اگرچه وجود برخی نگرانی ها و دغدغه ها موجب سرمایه گذاری و توجه به این حوزه با تردیدهایی مواجه شود اما وجود جاذبه های طبیعی، اقلیم های متفاوت جغرافیایی به همراه میراث و تمدن بشری دست مایه های گران قدری است که می تواند تحولات بنیادین درعرصه های مختلف به همراه داشته باشد.
استان گلستان با دارا بودن تمام قابلیت های ذکرشده در کنار تنوع قومی و نژادی می تواند به عنوان استان هدف گردشگری کشور مورد توجه قرار گیرد. این استان با دارا بودن جاذبه های طبیعی و تاریخی متنوع و قابل توجه یکی از قطب های مهم گردشگری کشور به شمار می آید، اقلیم های مختلف و تنوع آب و هوایی در هر فصل از ویژگی های بارز استان گلستان است ولی با وجود این توانمندی ها، سهم استان از منابع درآمد گردشگری و جذب گردشگر بسیار ناچیز است. استان گلستان به لحاظ موقعیت مکانی داشتن عناصر مهم جذب گردشگر چون مناظر طبیعی بدیع، آثار باستانی، تنوع اقلیمی و تمدن ریشه دار می تواند با تقویت صنعت به سمت اقتصاد گردشگری و تنوع بخشیدن به فعالیت های در این حوزه برای ایجاد این فرصت شغلی گام های بلند و استواری بردارد. مهمترین قابلیت ها و مزیت های توسعه گردشگری در استان گلستان عبارتند از:
1- وجود جاده های بین المللی و حمل و نقل: جاده های هراز و فیروزکوه نقطه ارتباطی اصلی مناطق مرکزی کشور به ویژه تهران به عنوان پرگردشگری ترین استان، محور چالوس– کرج، محور آزادشهر– خوش ییلاق و نهایتاً محور خراسان شمالی به عنوان مراجعات گردشگران داخلی جهت زیارت به استان گلستان از جمله عوامل موثر زمینه ساز حضورگردشگران دراستان گلستان بشمار می رود.
2- وجود جاذبه های گردشگری: جاذبه گردشگری عبارت است از مکان های مشخص و ثبت شده ای که بنا بر رفتارهای عمومی گردشگران، قابلیت جذب گردشگر جهت بازدید را دارند. جاذبه های گردشگری استان گلستان از سه جنبه جاذبه های طبیعی، جاذبه های فرهنگی و تاریخی قابل بررسی است:
1- جاذبه های طبیعی:
استان گلستان از نظر وجود دریا، جنگل و پارک های ملی و جنگلی، تنوع اقلیمی، دشت و صحرا و آب و هوا و شرایط جوی مورد توجه است.
الف- سواحل دریا: یکی از بزرگترین جاذبه های استان های شمالی کشور برای گردشگران سواحل دریای خزر است. دریای خزر با وسعتی حدود 438000 کیلومتر مربع بزرگترین دریاچه جهان به شمار می آید. این دریاچه بین کشورهای ایران، ترکمنستان، قزاقستان، آذربایجان و روسیه واقع شده است؛ سواحل جنوبی آن از خلیج حسنقلی تا آستارا مربوط به خط ساحلی ایران است. سهم استان گلستان از سواحل دریای خزر 82 کیلومتر است که در مقایسه با سواحل استان مازندران اگر چه کیفیت ساحل برای شنا کردن را ندارد ولی ساحل آزاد و قابل بهره برداری در اجرای پروژه ها و طرح های سرمایه گذاری از مزیت های غیرقابل انکار آن محسوب می شود. هم چنین وجود جزیره آشوراده به عنوان یکی از جزایر ارزشمند دریای خزر بستر مناسبی برای محیط زیست جانوری و فعالیت های شیلاتی و اقتصادی فراهم ساخته و از گذشته دور به لحاظ شرایط اقلیمی و چشم اندازهای زیبای طبیعی مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی بوده است.
ب- جنگل و پارک های ملی و جنگلی:
گردشگری محیطی(اکوتوریسم) به آن نوع از گردشگری اطلاق می گردد که مبنتی بر شکلی از گردشگری از طبیعت است که تاکید بر اداره یک گروه گردشگر با مقیاسی کوچک برای بازدید از طبیعت است. استان گلستان از جمله استان های سرشار از منابع جنگلی است، وسعت جنگل های این استان 380 هزارهکتار است. وجود پارک های جنگلی النگدره، امام رضا(ع)، قرق، دلند، کبودوال و پارک طبیعی ناهارخوران از جمله قدیمی ترین تفرجگاه های استان است که با وجود امکانات نسبتاً مناسب شرایط خوبی را برای اقامت موقت گردشگران فراهم نموده است. هم چنین وجود پارک ملی گلستان با اقلیم های متفاوت و مناطق زیستی متنوع جنگلی، استپی و چشم اندازهای طبیعی به لحاظ دست نخوردگی جوامع زیستی، گیاهی و جانوری و اکوتوریسم های طبیعی به عنوان میراث طبیعی و تنوع ژنتیکی از اهمیت زیادی از نظر محققین و دانش پژوهان محسوب می گردد. وجود آبشارهای پرآب و با طراوت کبودوال، گلستان، شیرآباد، لوه، دو او و زیارت استان گلستان را به استان آبشارها معروف کرده است. وجود تالاب های بین المللی آلاگل، آجی گل، آلماگل و گمیشان در تمام فصول به ویژه در فصل زمستان با حضور پرندگان مهاجر از قبیل فلامینگو، قو، انواع اردک، پرستوی دریایی، غازها و انواع دیگی پرندگان آبزی و کنار آبزی هیاهوی خاصی را به این تالاب ها داده است.
ج- تنوع اقلیمی:
استان گلستان از محدود استان های کشور است که دارای 4 اقلیم متفاوت ساحل دریا، جنگل و مرتع، کوهستان و دشت و صحرا برخودار است. اقلیم های متنوع فوق شرایط مناسب محیطی را برای فراهم ساختن بستر مناسب در فعالیت های گردشگری تعریف کرده است. وجود دشت و صحرا در منطقه ترکمن موجب رواج سوارکاری به عنوان یک ورزش مفرح گردیده و پرورش اسب در شالوده مرد ترکمن از بدو تولد می باشد. کوهستان ها و روستاهای استان نیز می تواند توانمندی و پتانسیل مناسبی برای جذب گروه های گردشگری در قالب تیم های کوهنوردی و یا استفاده از طبیعت بکر و آب و هوای مطبوع کوهستان باشند.
